Chào bạn, nếu bạn là một tín đồ của cà phê và luôn mơ ước tự tay pha chế được những tách espresso đậm đà, thơm lừng chuẩn phong cách Ý ngay tại nhà, thì bài viết này chính là dành cho bạn. Với vai trò là một người đã có cơ hội học hỏi và thực hành pha chế espresso theo đúng “chuẩn” Ý, hôm nay mình sẽ chia sẻ những bí quyết quan trọng nhất để bạn có thể tự tin tạo ra những tách espresso hoàn hảo, không thua kém gì các barista chuyên nghiệp tại các quán cà phê Ý. Hãy cùng mình khám phá nghệ thuật pha chế espresso nhé!
Espresso không chỉ là một loại cà phê mà còn là nền tảng của rất nhiều thức uống cà phê phổ biến khác như latte, cappuccino, macchiato. Để pha được một tách espresso ngon đúng điệu, bạn cần chú ý đến nhiều yếu tố, từ chất lượng hạt cà phê đến kỹ thuật pha chế.
Bí quyết để có một tách espresso chuẩn Ý

Để pha được một tách espresso hoàn hảo theo phong cách Ý, có một số yếu tố then chốt mà bạn cần nắm vững:
1. Trang thiết bị chất lượng
Một chiếc máy pha espresso tốt và một máy xay cà phê chất lượng là những “trợ thủ” không thể thiếu.
- Máy pha espresso: Có nhiều loại máy pha espresso khác nhau, từ máy bán tự động, tự động đến máy thủ công. Đối với người mới bắt đầu, máy bán tự động là một lựa chọn tốt vì nó cho phép bạn kiểm soát được nhiều yếu tố trong quá trình pha chế.
- Máy xay cà phê (Burr Grinder): Máy xay lưỡi dao (blade grinder) có thể không xay cà phê đều và tạo ra nhiệt, ảnh hưởng đến hương vị. Máy xay burr (dạng đĩa hoặc hình nón) xay cà phê đều hơn và ít sinh nhiệt hơn, là lựa chọn lý tưởng cho espresso.
Mình đã từng thử dùng máy xay lưỡi dao và nhận thấy rằng chất lượng espresso không được tốt bằng khi dùng máy xay burr. Độ mịn của bột cà phê ảnh hưởng rất lớn đến hương vị.
2. Hạt cà phê espresso chất lượng cao
Chọn loại hạt cà phê được rang xay đặc biệt cho espresso. Hạt cà phê nên được rang ở mức độ vừa hoặc đậm để phát triển tối đa hương vị. Quan trọng nhất là hạt cà phê phải tươi mới. Cà phê sau khi rang nên được sử dụng trong vòng vài tuần để đảm bảo hương vị tốt nhất.
Mình thường mua hạt cà phê espresso nguyên hạt từ các nhà cung cấp uy tín và xay ngay trước khi pha để giữ trọn vẹn hương thơm.
3. Độ mịn của bột cà phê
Đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Bột cà phê cho espresso cần được xay rất mịn, mịn hơn so với pha phin hay pour-over, nhưng không mịn như bột mì. Độ mịn lý tưởng là khi bạn chạm vào sẽ cảm thấy như cát mịn.
Nếu bột cà phê xay quá thô, nước sẽ chảy qua quá nhanh, dẫn đến espresso bị nhạt và thiếu crema. Nếu bột cà phê xay quá mịn, nước sẽ chảy qua quá chậm, làm espresso bị đắng và cháy.
4. Liều lượng cà phê (Dosing)
Liều lượng cà phê thường được đo bằng gram. Đối với một shot espresso đơn (single shot), lượng cà phê thường là khoảng 7-9 gram. Đối với một shot đôi (double shot), lượng cà phê là khoảng 14-18 gram. Bạn có thể sử dụng cân tiểu ly để đo lường chính xác.
Việc sử dụng đúng liều lượng cà phê giúp đảm bảo sự cân bằng trong hương vị của espresso.
5. Phân phối bột cà phê (Distribution)
Sau khi cho bột cà phê vào tay pha (portafilter), hãy dùng ngón tay hoặc một dụng cụ phân phối chuyên dụng để dàn đều bột cà phê trong tay pha. Việc này giúp nước nóng chảy qua bột cà phê một cách đồng đều, tránh hiện tượng “channeling” (nước chảy theo đường rãnh, không chiết xuất đều).
Mình thường dùng ngón tay gạt nhẹ để bột cà phê được phẳng và đều trong tay pha.
6. Nén cà phê (Tamping)
Đây là một kỹ thuật quan trọng để tạo ra một lớp bột cà phê nén chặt và phẳng, giúp nước nóng chảy qua với áp suất phù hợp.
- Cách thực hiện: Đặt tay pha lên một bề mặt phẳng và ổn định. Đặt tamper thẳng đứng lên trên bột cà phê đã được phân phối đều. Ấn xuống với một lực vừa phải và đều tay. Lực nén thường được khuyến nghị là khoảng 13-15 kg (30 lbs). Sau đó, xoay nhẹ tamper để làm phẳng bề mặt cà phê.
Lần đầu mình tập tamping, mình đã nén quá mạnh và cà phê chảy rất chậm. Sau khi được hướng dẫn, mình đã điều chỉnh lực nén và thấy sự khác biệt rõ rệt.
7. Xả nước máy (Purging)
Trước khi lắp tay pha vào máy, hãy bật máy và xả một chút nước nóng ra khỏi group head (đầu pha). Việc này giúp loại bỏ cặn cà phê cũ và ổn định nhiệt độ nước.
Đây là một bước nhỏ nhưng quan trọng để đảm bảo hương vị espresso luôn tươi mới.
8. Lắp tay pha và bắt đầu chiết xuất
Lắp tay pha đã nén cà phê vào group head và khóa chặt. Bật máy để bắt đầu quá trình chiết xuất.
9. Quan sát quá trình chiết xuất
Thời gian chiết xuất lý tưởng cho một shot espresso đơn là khoảng 25-30 giây và cho một shot đôi là khoảng 25-35 giây. Lượng espresso chiết xuất được cho một shot đơn thường là khoảng 30ml và cho một shot đôi là khoảng 60ml.
Bạn sẽ thấy dòng cà phê chảy ra từ từ, có màu nâu đỏ và lớp crema vàng óng trên bề mặt. Crema là một lớp bọt khí mịn được tạo ra trong quá trình chiết xuất, là dấu hiệu của một tách espresso được pha chế tốt.
Nếu cà phê chảy quá nhanh (dưới 20 giây), có thể bột cà phê xay quá thô hoặc nén chưa đủ chặt. Nếu cà phê chảy quá chậm (trên 40 giây), có thể bột cà phê xay quá mịn hoặc nén quá chặt.
10. Thưởng thức ngay
Espresso ngon nhất khi được thưởng thức ngay sau khi pha. Bạn có thể uống nguyên chất hoặc dùng làm nền cho các loại cà phê khác như latte, cappuccino.
Mình thường thích nhâm nhi một shot espresso nguyên chất để cảm nhận trọn vẹn hương vị đậm đà và lớp crema tuyệt vời.
Các yếu tố quan trọng để pha espresso chuẩn Ý

Ngoài các bước thực hiện, còn có một số yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến chất lượng của tách espresso:
1. Chất lượng hạt cà phê
Như đã nói ở trên, hạt cà phê tươi và được rang xay phù hợp là yếu tố then chốt.
2. Độ mịn và đồng đều của bột cà phê
Máy xay burr sẽ giúp bạn đạt được độ mịn và đồng đều cần thiết cho espresso.
3. Liều lượng cà phê chính xác
Sử dụng cân để đo lường giúp bạn kiểm soát được lượng cà phê mỗi lần pha.
4. Kỹ thuật nén cà phê đúng cách
Lực nén đều và vừa phải là rất quan trọng.
5. Nhiệt độ nước ổn định
Nhiệt độ nước lý tưởng cho espresso là khoảng 90-96 độ C.
6. Thời gian chiết xuất hợp lý
Khoảng 25-35 giây cho một shot đôi là mục tiêu bạn nên hướng tới.
7. Lượng cà phê chiết xuất vừa đủ
Đảm bảo lượng espresso chiết xuất được đúng tiêu chuẩn.
8. Sự tươi mới
Cà phê sau khi rang và xay sẽ mất dần hương thơm. Hãy sử dụng cà phê trong thời gian ngắn nhất có thể.
Khắc phục các lỗi thường gặp khi pha espresso
Dưới đây là một số vấn đề thường gặp khi pha espresso và cách khắc phục:
1. Không có crema
- Nguyên nhân: Hạt cà phê không tươi, bột cà phê xay quá thô, nén chưa đủ chặt, nhiệt độ nước quá thấp.
- Cách khắc phục: Sử dụng hạt cà phê tươi mới, xay mịn hơn, nén chặt hơn, kiểm tra nhiệt độ nước.
2. Espresso quá đắng
- Nguyên nhân: Bột cà phê xay quá mịn, nén quá chặt, thời gian chiết xuất quá lâu, nhiệt độ nước quá cao.
- Cách khắc phục: Xay thô hơn, nén nhẹ hơn, giảm thời gian chiết xuất, kiểm tra nhiệt độ nước.
3. Espresso quá chua
- Nguyên nhân: Bột cà phê xay quá thô, thời gian chiết xuất quá ngắn, nhiệt độ nước quá thấp.
- Cách khắc phục: Xay mịn hơn, kéo dài thời gian chiết xuất, kiểm tra nhiệt độ nước.
4. Chiết xuất quá nhanh
- Nguyên nhân: Bột cà phê xay quá thô, nén chưa đủ chặt.
- Cách khắc phục: Xay mịn hơn, nén chặt hơn.
5. Chiết xuất quá chậm
- Nguyên nhân: Bột cà phê xay quá mịn, nén quá chặt.
- Cách khắc phục: Xay thô hơn, nén nhẹ hơn.
Kinh nghiệm cá nhân khi học pha espresso

Mình đã mất một thời gian để làm quen và thành thạo các bước pha espresso. Ban đầu, những tách espresso mình pha thường không có crema hoặc có vị không như ý. Nhưng sau khi tìm hiểu kỹ về lý thuyết và thực hành nhiều lần, mình đã dần cải thiện được kỹ năng của mình.
Một trong những điều mình học được là sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Mỗi yếu tố, từ việc chọn hạt cà phê đến kỹ thuật nén, đều có vai trò quan trọng và cần được thực hiện một cách cẩn thận.
Mình cũng thường xuyên tham khảo ý kiến của các barista chuyên nghiệp và đọc các tài liệu về pha chế espresso để nâng cao kiến thức và kỹ năng của mình.
Kết luận
Pha espresso chuẩn phong cách Ý đòi hỏi sự kết hợp giữa trang thiết bị tốt, nguyên liệu chất lượng và kỹ thuật pha chế đúng đắn. Hy vọng rằng với những hướng dẫn chi tiết và những bí quyết mà mình đã chia sẻ, bạn sẽ có thể tự tin pha chế những tách espresso thơm ngon, đậm đà ngay tại nhà. Hãy nhớ rằng, sự luyện tập thường xuyên và niềm đam mê với cà phê sẽ giúp bạn ngày càng hoàn thiện kỹ năng của mình. Chúc bạn thành công và thưởng thức những tách espresso tuyệt vời!