Blog
Tháng 3 24, 2025
Không có bình luận
Chào bạn, có bao giờ bạn tự hỏi tách cà phê thơm ngon mà bạn thưởng thức mỗi ngày đã trải qua một hành trình dài và thú vị như thế nào để đến được với thế giới? Với vai trò là một người luôn tò mò về nguồn gốc của những điều quen thuộc, hôm nay mình sẽ cùng bạn khám phá lịch sử cà phê trên thế giới, từ những khám phá ban đầu ở vùng đất xa xôi đến khi trở thành một trong những thức uống phổ biến nhất hành tinh. Hãy cùng nhau “du hành” ngược thời gian để khám phá câu chuyện đầy hấp dẫn này nhé!
Có lẽ bạn nghĩ cà phê chỉ đơn giản là một loại đồ uống hiện đại, nhưng thực tế, lịch sử của nó kéo dài hàng thế kỷ và gắn liền với nhiều nền văn hóa khác nhau. Chúng ta hãy bắt đầu từ nơi mà mọi chuyện bắt đầu nhé.
Hầu hết các nhà sử học đều đồng ý rằng Ethiopia là nơi đầu tiên con người biết đến và sử dụng cà phê. Truyền thuyết kể rằng vào khoảng thế kỷ thứ 9, một người chăn dê tên Kaldi đã nhận thấy đàn dê của mình trở nên hoạt bát và tràn đầy năng lượng hơn sau khi ăn những quả mọng màu đỏ từ một loại cây lạ. Kaldi đã tò mò nếm thử và cảm nhận được sự tỉnh táo và sảng khoái.
Câu chuyện về Kaldi có lẽ chỉ là một truyền thuyết, nhưng những bằng chứng khảo cổ học cho thấy cây cà phê đã mọc hoang dã ở vùng cao nguyên Ethiopia từ rất lâu trước đó. Người dân địa phương có thể đã sử dụng lá và quả cà phê để làm thuốc hoặc chế biến thành một loại đồ uống có tác dụng kích thích.
Từ Ethiopia, cà phê đã “du nhập” sang Yemen và các nước Ả Rập khác vào khoảng thế kỷ 15. Các tu sĩ Sufi ở Yemen đã sử dụng cà phê để giúp họ tỉnh táo trong những buổi cầu nguyện thâu đêm. Dần dần, cà phê trở nên phổ biến trong đời sống hàng ngày và các quán cà phê (gọi là qahveh khaneh) bắt đầu xuất hiện ở Mecca và các thành phố lớn khác.
Những quán cà phê này không chỉ là nơi để thưởng thức đồ uống mà còn trở thành trung tâm giao lưu văn hóa, nơi mọi người tụ tập để trò chuyện, chia sẻ tin tức, chơi cờ và nghe nhạc. Cà phê nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa Ả Rập.
Một điều thú vị là ban đầu, việc sử dụng cà phê đã gây ra nhiều tranh cãi trong giới tôn giáo. Một số người cho rằng nó có tác dụng kích thích quá mức và không phù hợp với lối sống đạo đức. Tuy nhiên, với sự phổ biến ngày càng tăng, những lo ngại này dần lắng xuống và cà phê đã được chấp nhận rộng rãi.
Người Ả Rập đã rất cẩn trọng trong việc bảo vệ nguồn cung cấp cà phê của mình. Họ cấm xuất khẩu những cây cà phê có khả năng sinh sản, chỉ cho phép bán những hạt đã qua chế biến. Tuy nhiên, sự hấp dẫn của cà phê đã khiến nhiều người tìm cách “đánh cắp” bí mật này.
Vào thế kỷ 17, một người Hồi giáo hành hương tên Baba Budan đã thành công mang lậu một vài hạt cà phê chưa rang ra khỏi Mecca và trồng chúng ở.
Cũng trong thế kỷ này, người Hà Lan đã có được một số cây cà phê và bắt đầu trồng chúng ở các thuộc địa của mình, đặc biệt là ở Java (Indonesia). Nhờ điều kiện khí hậu thuận lợi, các đồn điền cà phê ở Java đã phát triển mạnh mẽ, biến nơi đây trở thành một trong những trung tâm sản xuất cà phê lớn nhất thế giới vào thời điểm đó.
Cà phê bắt đầu du nhập vào châu Âu vào thế kỷ 17, chủ yếu thông qua các thương nhân Venice. Ban đầu, nó bị coi là một loại đồ uống xa lạ và thậm chí bị nghi ngờ là “thứ đồ uống đen đúa của quỷ dữ”. Tuy nhiên, sự tò mò và mong muốn trải nghiệm những điều mới lạ đã khiến nhiều người châu Âu bắt đầu tìm đến cà phê.
Một câu chuyện thú vị kể rằng khi cà phê lần đầu tiên được giới thiệu ở Rome, các linh mục đã yêu cầu Giáo hoàng Clement VIII cấm nó. Tuy nhiên, sau khi nếm thử, Giáo hoàng đã nhận xét rằng “thứ đồ uống này quá ngon để chỉ dành cho những người không tin”. Ông đã ban phước lành cho cà phê, mở đường cho sự chấp nhận rộng rãi của nó trên khắp châu Âu.
Giống như ở thế giới Ả Rập, các quán cà phê bắt đầu mọc lên ở các thành phố lớn của châu Âu như London, Paris và Vienna. Những quán cà phê này nhanh chóng trở thành những trung tâm xã hội, nơi các nhà văn, nghệ sĩ, thương nhân và chính trị gia tụ tập để thảo luận, trao đổi ý tưởng và thực hiện các giao dịch. Chúng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của văn hóa và chính trị châu Âu.
Ví dụ, ở London, các quán cà phê vào thế kỷ 17 và 18 còn được gọi là “penny universities” (những trường đại học một xu) vì chỉ với một xu, bạn có thể vào quán, đọc báo, tham gia vào các cuộc trò chuyện và học hỏi được nhiều điều. Nhiều công ty và tổ chức nổi tiếng, như Lloyd’s of London, đã bắt đầu từ những quán cà phê này.
Đến thế kỷ 18, cà phê đã trở thành một thức uống phổ biến ở châu Âu và nhu cầu về nó ngày càng tăng. Các cường quốc châu Âu bắt đầu tìm kiếm những vùng đất mới để trồng cà phê.
Người Pháp đã đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa cà phê đến châu Mỹ. Vào đầu thế kỷ 18, một sĩ quan hải quân Pháp tên Gabriel de Clieu đã mang một cây cà phê non từ Pháp sang trồng ở Martinique, một hòn đảo thuộc địa của Pháp ở Caribe. Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong chuyến đi biển dài ngày, bao gồm cả việc phải chia sẻ khẩu phần nước uống ít ỏi của mình với cây cà phê, de Clieu đã thành công. Cây cà phê này đã phát triển mạnh mẽ và trở thành nguồn gốc của hàng triệu cây cà phê sau này ở khu vực Caribe và Nam Mỹ.
Brazil cũng trở thành một cường quốc cà phê vào thế kỷ 19. Nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn lao động dồi dào, các đồn điền cà phê ở Brazil đã mở rộng nhanh chóng, biến quốc gia này trở thành nhà sản xuất và xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới cho đến tận ngày nay.
Ở Bắc Mỹ, cà phê ban đầu không được ưa chuộng bằng trà. Tuy nhiên, sự kiện Boston Tea Party năm 1773, khi những người dân thuộc địa Mỹ phản đối chính sách thuế của Anh bằng cách ném các thùng trà xuống biển, đã tạo ra một bước ngoặt. Cà phê trở thành biểu tượng của sự độc lập và tinh thần dân tộc, và dần dần vượt qua trà để trở thành thức uống phổ biến nhất ở Hoa Kỳ.
Trong thế kỷ 20 và 21, ngành công nghiệp cà phê đã trải qua nhiều thay đổi và phát triển đáng kể.
Sự ra đời của cà phê hòa tan đã mang đến sự tiện lợi cho người tiêu dùng và mở rộng thị trường cà phê đến những nơi mà trước đây việc pha cà phê truyền thống gặp khó khăn.
Phong trào cà phê đặc sản (specialty coffee) đã xuất hiện, tập trung vào chất lượng và nguồn gốc độc đáo của từng loại cà phê. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến hương vị, phương pháp chế biến và câu chuyện đằng sau mỗi tách cà phê.
Ý thức về thương mại công bằng (fair trade) và phát triển bền vững cũng ngày càng được chú trọng trong ngành cà phê. Người tiêu dùng và các nhà sản xuất đang cùng nhau nỗ lực để đảm bảo rằng những người nông dân trồng cà phê nhận được mức giá công bằng và các phương pháp canh tác được thực hiện một cách thân thiện với môi trường.
Ngày nay, cà phê không chỉ là một thức uống mà còn là một phần quan trọng của văn hóa ở nhiều quốc gia trên thế giới. Mỗi nơi lại có những phong tục và cách thưởng thức cà phê riêng biệt.
Ở Ý, văn hóa cà phê gắn liền với espresso. Người Ý thường uống espresso nhanh chóng tại các quán bar vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
Việt Nam có một nền văn hóa cà phê độc đáo với những món đồ uống đặc trưng như cà phê sữa đá và cà phê trứng. Cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Việt.
Tại Ethiopia, nơi được coi là quê hương của cà phê, nghi lễ cà phê là một sự kiện quan trọng trong đời sống xã hội và văn hóa, thể hiện sự tôn trọng và lòng hiếu khách.
Từ những quả mọng hoang dã ở Ethiopia, cà phê đã trải qua một hành trình dài và đầy thú vị để trở thành một thức uống toàn cầu được hàng tỷ người yêu thích mỗi ngày. Lịch sử của cà phê không chỉ là câu chuyện về một loại cây trồng mà còn là câu chuyện về sự giao thoa văn hóa, những khám phá, những cuộc phiêu lưu và cả những nỗ lực để chinh phục hương vị đặc biệt này.
Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có thêm những hiểu biết thú vị về lịch sử cà phê trên thế giới. Lần tới khi thưởng thức một tách cà phê, hãy nhớ đến hành trình kỳ diệu mà nó đã trải qua nhé! Chúc bạn một ngày tốt lành và đừng quên thưởng thức hương vị tuyệt vời của cuộc sống!
https://caphechonttp.com/ – Nơi tôi gửi gắm tâm huyết và hy vọng mang đến cho bạn những trải nghiệm tuyệt vời nhất.
