Chào bạn, cà phê là một trong những thức uống phổ biến nhất trên thế giới, không chỉ bởi hương vị thơm ngon, quyến rũ mà còn bởi những tác dụng tích cực mà nó mang lại cho sức khỏe. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những lợi ích này và tránh những tác động tiêu cực, việc uống cà phê đúng cách là vô cùng quan trọng. Với vai trò là một chuyên gia về sức khỏe và dinh dưỡng, hôm nay mình sẽ chia sẻ với bạn những bí quyết và hướng dẫn chi tiết để bạn có thể thưởng thức cà phê một cách lành mạnh và hiệu quả nhất. Hãy cùng mình khám phá nhé!
Cà phê không chỉ giúp bạn tỉnh táo mà còn có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nếu bạn biết cách uống đúng.
Cà phê: Thức uống vừa ngon vừa có lợi nếu bạn biết cách

Cà phê chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe, bao gồm caffeine (một chất kích thích tự nhiên), các chất chống oxy hóa như axit chlorogenic, melanoidin và nhiều khoáng chất khác.
Những lợi ích sức khỏe tiềm năng của cà phê
- Tăng cường sự tỉnh táo và tập trung: Caffeine giúp kích thích hệ thần kinh trung ương, cải thiện sự tập trung và hiệu suất làm việc.
- Cải thiện hiệu suất thể chất: Caffeine có thể tăng cường adrenaline, giúp bạn hoạt động mạnh mẽ hơn trong quá trình tập luyện.
- Giảm nguy cơ mắc một số bệnh: Nhiều nghiên cứu cho thấy uống cà phê có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2, Parkinson, Alzheimer và một số loại ung thư.
- Giàu chất chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa trong cà phê giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
Vậy uống cà phê như thế nào là “đúng cách” để tốt cho sức khỏe?

Để tận dụng tối đa lợi ích và giảm thiểu tác động tiêu cực, bạn cần chú ý đến thời điểm uống, liều lượng, loại cà phê và những thứ bạn thêm vào cà phê.
1. Thời điểm “vàng” để thưởng thức cà phê
Thời điểm uống cà phê có thể ảnh hưởng đến hiệu quả và tác động của nó lên cơ thể bạn.
a. Buổi sáng sớm (có nên không?)
Ngay sau khi thức dậy, nồng độ cortisol (hormone căng thẳng) trong cơ thể thường ở mức cao nhất. Uống cà phê vào thời điểm này có thể làm giảm hiệu quả của caffeine và thậm chí khiến cơ thể bạn phụ thuộc nhiều hơn vào nó để tỉnh táo.
Mình thường khuyên mọi người nên đợi khoảng 1-2 tiếng sau khi thức dậy rồi mới uống tách cà phê đầu tiên.
b. Giữa buổi sáng và đầu giờ chiều
Đây thường được xem là thời điểm tốt nhất để uống cà phê. Lúc này, nồng độ cortisol đã giảm xuống, và caffeine sẽ giúp bạn duy trì sự tỉnh táo và tập trung hiệu quả hơn trong công việc và các hoạt động khác.
c. Tránh uống cà phê vào buổi tối
Caffeine có thể gây khó ngủ nếu bạn uống quá gần giờ đi ngủ (thường là khoảng 4-6 tiếng trước khi ngủ). Vì vậy, hãy cố gắng tránh uống cà phê vào buổi tối để đảm bảo giấc ngủ ngon và sâu.
Mình đã từng có thói quen uống một tách cà phê sau bữa tối, và hậu quả là mình thường trằn trọc rất khó ngủ. Sau khi thay đổi thói quen này, giấc ngủ của mình đã cải thiện đáng kể.
2. Liều lượng thế nào là phù hợp?
Uống quá nhiều cà phê có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
a. Ngưỡng an toàn
Theo các chuyên gia, hầu hết người trưởng thành có thể tiêu thụ an toàn khoảng 400mg caffeine mỗi ngày, tương đương với khoảng 4 tách cà phê pha phin thông thường. Tuy nhiên, con số này có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa và độ nhạy cảm của mỗi người với caffeine.
b. Lắng nghe cơ thể
Quan trọng nhất là bạn cần lắng nghe cơ thể mình. Nếu bạn cảm thấy bồn chồn, lo lắng, tim đập nhanh hoặc khó ngủ sau khi uống cà phê, hãy giảm liều lượng hoặc chuyển sang uống vào thời điểm khác trong ngày.
3. Chọn loại cà phê nào tốt cho sức khỏe?
Loại cà phê bạn chọn cũng có thể ảnh hưởng đến lợi ích sức khỏe mà nó mang lại.
a. Cà phê đen (Black Coffee): Lựa chọn tinh khiết nhất
Cà phê đen nguyên chất, không thêm đường, sữa hoặc kem, thường là lựa chọn tốt nhất nếu bạn muốn tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe của cà phê mà không lo ngại về lượng calo và các chất phụ gia.
b. Cà phê pha phin truyền thống
Cà phê pha phin của Việt Nam thường sử dụng các loại cà phê robusta hoặc arabica, mang đến hương vị đậm đà. Nếu bạn không thêm quá nhiều đường hoặc sữa, đây vẫn là một lựa chọn tốt.
c. Cà phê pha máy (Espresso)
Espresso là nền tảng cho nhiều loại đồ uống cà phê khác. Một shot espresso nguyên chất cũng là một lựa chọn tốt.
d. Hạn chế cà phê hòa tan và các loại cà phê nhiều đường, sữa
Cà phê hòa tan có thể chứa thêm đường, sữa bột và các chất phụ gia khác. Các loại cà phê pha sẵn hoặc cà phê thêm quá nhiều đường, sữa, kem có thể làm tăng lượng calo và đường không cần thiết, giảm đi những lợi ích sức khỏe tiềm năng.
Mình thường ưu tiên uống cà phê đen hoặc cà phê pha phin với một chút sữa tươi không đường.
4. Những “người bạn đồng hành” tốt và không tốt của cà phê
Những thứ bạn thêm vào tách cà phê cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
a. Nên thêm
- Một chút sữa tươi không đường hoặc sữa thực vật (như sữa hạnh nhân, sữa đậu nành): Vừa tăng thêm hương vị vừa cung cấp thêm một số dưỡng chất mà không làm tăng quá nhiều calo.
- Một chút bột quế hoặc bột ca cao nguyên chất: Vừa tạo thêm hương vị thơm ngon vừa bổ sung chất chống oxy hóa.
b. Nên tránh
- Quá nhiều đường: Đường có thể làm tăng lượng calo rỗng và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe.
- Chất tạo ngọt nhân tạo: Một số nghiên cứu cho thấy chúng có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe.
- Kem béo hoặc các loại topping nhiều calo: Chúng có thể biến một tách cà phê lành mạnh thành một “bữa ăn vặt” không tốt cho sức khỏe.
5. Uống cà phê khi nào thì tốt nhất?
Ngoài thời điểm trong ngày, bạn cũng nên chú ý đến thời điểm uống cà phê liên quan đến bữa ăn và các hoạt động khác.
a. Không nên uống khi bụng đói
Uống cà phê khi bụng đói có thể làm tăng axit trong dạ dày, gây khó chịu, ợ nóng hoặc các vấn đề tiêu hóa khác.
b. Uống sau bữa ăn
Uống một tách cà phê sau bữa ăn có thể giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và hỗ trợ tiêu hóa.
c. Uống trước khi tập thể dục (có thể có lợi)
Một tách cà phê khoảng 30-60 phút trước khi tập luyện có thể giúp bạn tăng cường năng lượng và hiệu suất tập luyện.
6. Những lưu ý quan trọng khác khi uống cà phê
Ngoài những điều trên, bạn cũng nên lưu ý một số vấn đề sau:
a. Uống đủ nước
Cà phê có tác dụng lợi tiểu nhẹ, vì vậy hãy đảm bảo bạn uống đủ nước trong ngày để tránh bị mất nước.
b. Không lạm dụng cà phê để thức khuya
Cà phê chỉ là một giải pháp tạm thời để giúp bạn tỉnh táo. Việc lạm dụng cà phê để thức khuya có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe về lâu dài. Hãy đảm bảo bạn ngủ đủ giấc.
c. Chú ý đến các dấu hiệu của cơ thể
Mỗi người có một cơ địa khác nhau. Hãy chú ý đến cách cơ thể bạn phản ứng với cà phê và điều chỉnh lượng tiêu thụ cho phù hợp.
Uống cà phê có lợi cho những ai?

Với những lợi ích tiềm năng đã được đề cập, cà phê có thể mang lại lợi ích cho nhiều người, đặc biệt là:
- Người muốn tăng cường sự tỉnh táo và tập trung trong công việc và học tập.
- Người muốn cải thiện hiệu suất thể chất trong các hoạt động thể thao.
- Người muốn giảm nguy cơ mắc một số bệnh như tiểu đường type 2, Parkinson, Alzheimer… (dựa trên các nghiên cứu khoa học).
Những ai nên hạn chế hoặc tránh uống cà phê?
Mặc dù có nhiều lợi ích, nhưng một số đối tượng nên hạn chế hoặc tránh uống cà phê:
- Người bị mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ.
- Người có vấn đề về tim mạch hoặc huyết áp cao.
- Người bị lo lắng hoặc căng thẳng quá mức.
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú (nên tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng caffeine an toàn).
- Người có các vấn đề về tiêu hóa (ví dụ: ợ nóng, loét dạ dày).
Kinh nghiệm cá nhân và những chia sẻ thú vị
Mình đã từng có một thời gian lạm dụng cà phê để thức khuya làm việc. Hậu quả là mình thường xuyên cảm thấy bồn chồn, lo lắng và khó ngủ. Sau khi tìm hiểu và điều chỉnh lại thói quen uống cà phê, mình cảm thấy sức khỏe và tinh thần tốt hơn rất nhiều. Mình thường uống một tách cà phê vào buổi sáng và một tách vào đầu giờ chiều, và cố gắng không uống sau 3 giờ chiều.
Mình cũng thích thử nghiệm các công thức pha cà phê tốt cho sức khỏe, ví dụ như thêm một chút bột quế vào cà phê đen hoặc pha cà phê với sữa hạnh nhân không đường.
Kết luận: Cà phê là một thức uống tuyệt vời nếu bạn biết cách thưởng thức
Cà phê có thể là một thức uống ngon miệng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu bạn biết cách uống đúng. Hãy chú ý đến thời điểm uống, liều lượng, loại cà phê và những thứ bạn thêm vào để tận hưởng trọn vẹn những ưu điểm của nó mà không gây hại cho cơ thể. Hy vọng rằng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và tự tin hơn trong việc thưởng thức cà phê một cách lành mạnh!